Ούτε ένας, ούτε δύο… 620 τόνοι αποβλήτων και όλοι «έπεσαν από τα σύννεφα»!

 

Ούτε ένας, ούτε δύο… 620 τόνοι αποβλήτων από τις επιχειρήσεις Γογγάκη στην Κέρκυρα μεταφέρθηκαν μέσα σε τρεις ημέρες στη Φιλιππιάδα, κοντά στη Γέφυρα Καλογήρου.
Από την Παρασκευή μέχρι τη Δευτέρα.
Μέσα σε ένα τριήμερο και κανείς δεν είδε, δεν άκουσε, δεν υποψιάστηκε τίποτα.

Όσοι γνωρίζουν από μεταφορές ξέρουν τι σημαίνει αυτός ο όγκος: δεκάδες δρομολόγια φορτηγών, νταλίκες που διέσχιζαν τον νομό, φορτοεκφορτώσεις, διέλευση μέσα από κατοικημένες περιοχές.
Δεν μιλάμε για πέντε ή δέκα τόνους.
Μιλάμε για μια επιχείρηση μεταφοράς που μόνο αόρατη δεν θα μπορούσε να είναι.

Και όμως  τώρα όλοι δηλώνουν άγνοια.
Οι υπηρεσίες «δεν ενημερώθηκαν».
Οι αρχές «δεν γνώριζαν».
Οι τοπικοί παράγοντες «έπεσαν από τα σύννεφα».
Ακόμη και οι περίοικοι, οι ιδιοκτήτες γειτονικών οικοπέδων και σπιτιών, «δεν κατάλαβαν τίποτα».
Και όλα αυτά τη στιγμή που, κυριολεκτικά δίπλα από τον χώρο, βρισκόταν σε εξέλιξη η ετήσια εμποροπανήγυρη του Δήμου Ζηρού!

Πόση «σύμπτωση» να αντέξει κανείς;

Η κοινή γνώμη δεν είναι αφελής.
Η κοινωνία δεν μπορεί να καταπίνει άλλο το χάπι της επιλεκτικής τύφλωσης.
Η έντεχνη άγνοια είναι συνενοχή κι όταν μιλάμε για 620 τόνους αποβλήτων, δεν πρόκειται για παράλειψη αλλά για αποτυχία ευθύνης σε όλα τα επίπεδα.

Αν κάποιοι αιρετοί, θεσμικοί ή υπηρεσιακοί, γνώριζαν ή «έκαναν τα στραβά μάτια», τότε η Δικαιοσύνη οφείλει να το εξετάσει εξονυχιστικά.
Αν δεν γνώριζαν, τότε πρόκειται για θεσμική ανεπάρκεια που πρέπει να καταλογιστεί.

Γιατί όταν σε έναν Δήμο φτάνουν εκατοντάδες τόνοι αποβλήτων και κανείς δεν αντιλαμβάνεται τίποτα, τότε δεν έχουμε απλώς ένα περιβαλλοντικό έγκλημα.
Έχουμε την απόδειξη ότι κάτι βαθύτερο σαπίζει η ευθύνη, η εγρήγορση και η αλήθεια.

Κλείσιμο καταστημάτων ΕΛΤΑ, όταν βασικές υπηρεσίες αποσύρονται, η κοινωνία συρρικνώνεται

 Αύξηση του κοινωνικού αποκλεισμού για τους κατοίκους της περιοχής συνιστά η απόφαση της διοίκησης των ΕΛΤΑ να κλείσει τα ταχυδρομικά καταστήματα σε Φιλιππιάδα,  Λούρο και Κανάλακι. Το κλείσιμο των γραφείων των ΕΛΤΑ δεν είναι μια απλή διοικητική πράξη· είναι ένα ακόμη βήμα στο μονοπάτι της συρρίκνωσης του δημόσιου χώρου και της αποδυνάμωσης της περιφέρειας. Για τις τοπικές κοινωνίες, το ταχυδρομείο είναι κάτι περισσότερο από σημείο εξυπηρέτησης• είναι ένας πυρήνας επικοινωνίας, κοινωνικής συνοχής και παρουσίας του κράτους. Όταν αυτό κλείνει δεν πλήττεται μόνο η εξυπηρέτηση, αλλά και το αίσθημα ότι το κράτος νοιάζεται και παραμένει κοντά στους πολίτες του.

Η ευημερία δεν είναι απλώς η κατά κεφαλήν έκφραση του ΑΕΠ, αλλά ο τρόπος που ο πλούτος κατανέμεται μέσα στην κοινωνία. Δεν υπάρχει πραγματική ανάπτυξη όταν αυξάνονται τα μεγέθη αλλά διευρύνονται οι ανισότητες. Η ευημερία σημαίνει πρόσβαση όλων σε βασικές υπηρεσίες, ίσες ευκαιρίες και αξιοπρεπείς συνθήκες ζωής, είτε κάποιος ζει στο κέντρο μιας πόλης είτε σε ένα απομακρυσμένο χωριό.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το ζήτημα των αποκρατικοποιήσεων αποκτά κρίσιμη σημασία. Όταν υπηρεσίες κοινής ωφέλειας όπως τα ΕΛΤΑ, η ενέργεια, το νερό, οι μεταφορές αντιμετωπίζονται αποκλειστικά με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, παραμερίζεται ο κοινωνικός τους ρόλος. Οι περιοχές με μικρό πληθυσμό ή χαμηλή εμπορική αξία μένουν χωρίς επαρκή εξυπηρέτηση, ενώ οι πολίτες μετατρέπονται από δικαιούχους σε «πελάτες». Οι υπηρεσίες κοινής ωφέλειας δεν είναι προνόμιο· είναι δικαίωμα και προϋπόθεση κοινωνικής ισότητας. Αν σε αυτό το πλαίσιο  εντάξουμε το κλείσιμο πολλών σχολικών  μονάδων και την υποβάθμιση των μονάδων πρωτοβάθμιας υγείας αυξάνεται η απαξίωση της περιφέρειας και διευρύνεται το δημογραφικό πρόβλημα δημιουργώντας ζήτημα βιωσιμότητας του κράτους. 

Απέναντι σε αυτή την τάση, χρειάζεται επανεπιβεβαίωση του δημόσιου χαρακτήρα βασικών δομών, αναδιοργάνωση με κοινωνικό πρόσημο και ψηφιακός μετασχηματισμός που να υπηρετεί αλλά δεν υποκαθιστά τον άνθρωπο. Η περιφέρεια χρειάζεται παρουσία και φροντίδα, όχι εγκατάλειψη.

Φιλιππιάδα: Σε ένωση εταιρειών η διαχείριση των αποβλήτων- Τι λέει το Υπουργείο Περιβάλλοντος

 

Σε ένωση εταιρειών ανατίθεται η διαχείριση και η απομάκρυνση των αποβλήτων της επιχείρησης Γογγάκη τόσο από την Κέρκυρα όσο και από την Φιλιππιάδα. Την απόφαση έλαβε το Υπουργείο Περιβάλλοντος δια του Γενικού Γραμματέα Αποβλήτων Μανώλη Γραφάκου και ανακοινώθηκε νωρίς το απόγευμα της Τετάρτης.

Το κόστος θα επιβαρύνει την επιχείρηση από την οποία προέκυψαν τα απόβλητα.

Στην ανακοίνωση που φέρει την υπογραφή του κ. Γραφάκου, περιγράφεται  το ιστορικό της υπόθεσης και τονίζεται ότι η επιχείρηση έχει την αποκλειστική ευθύνη για την αποκατάσταση της ζημιάς στο περιβάλλον αλλά και την διαχείριση των αποβλήτων.

«Μετά την έκθεση αυτοψίας, η επιχείρηση αναζήτησε ειδικό φορέα επεξεργασίας ΖΥΠ. Παρά το γεγονός ότι οι ποσότητες των ΖΥΠ ανέρχονταν κατ’ εκτίμηση σε 1.300 τόνους περίπου, η επιχείρηση επέλεξε να συνεργαστεί με εταιρεία που στις εγκαταστάσεις της δεν είχε -από την περιβαλλοντική της αδειοδότηση- τη δυνατότητα να διαχειριστεί αυτές τις ποσότητες. Έτσι ξεκίνησε η μεταφορά των αποβλήτων από την Κέρκυρα, προς τις εγκαταστάσεις μονάδας αδρανοποίησης ζωικών υποπροϊόντων και αποτέφρωσης στην Φιλιππιάδα. Όταν οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας επισκέφθηκαν το πρωί της Δευτέρας 27 Οκτωβρίου το χώρο, κατέγραψαν σημαντικές περιβαλλοντικές παραβάσεις, που καθιστούσαν απαγορευτική τη συνέχιση της διαδικασίας με το συγκεκριμένο φορέα διαχείρισης ΖΥΠ που είχε επιλέξει η επιχείρηση» τονίζεται στην ανακοίνωση.

Την ίδια μέρα, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας απέστειλε επιστολή στον Σύνδεσμο Ελληνικών Επιχειρήσεων Διαχείρισης και Μεταποίησης Ζωικών Υποπροϊόντων, με την οποία του ζητά να προβεί σε άμεση αυτοψία στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης της Κέρκυρας, ώστε να αποτυπωθούν οι ποσότητες των ΖΥΠ που έχουν απομείνει στο χώρο, καθώς και να προβεί σε εκτίμηση του κόστους για την ορθή διαχείριση των αποβλήτων αυτών. Ο Σύνδεσμος απάντησε στο Υπουργείο εγγράφως ότι η αυτοψία θα διενεργηθεί σήμερα 29 Οκτωβρίου 2025, όπως και έγινε.

Κατόπιν όλων αυτών το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, προκειμένου να διασφαλίσει την άμεση και ορθή διαχείριση των αποβλήτων ΖΥΠ από την πυρκαγιά, αναθέτει την απομάκρυνση και διαχείριση των αποβλήτων, σύμφωνα με τις υποδείξεις των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος από το χώρο της εταιρείας που επλήγη από την πυρκαγιά στην Κέρκυρα, καθώς και από το χώρο της εταιρείας που μεταφέρθηκαν  στη Φιλιππιάδα, σε ένωση εταιρειών που υποδεικνύει ο Σύνδεσμος Ελληνικών Επιχειρήσεων Διαχείρισης και Μεταποίησης Ζωικών Υποπροϊόντων. Το κόστος αυτό θα επιβαρύνει την επιχείρηση από την οποία προέκυψαν τα απόβλητα.

«Τα απόβλητα, εν προκειμένω τα ΖΥΠ, πρέπει να διαχειρίζονται με τον ορθό περιβαλλοντικά τρόπο, από αδειοδοτημένους φορείς. Εκπτώσεις σε ζητήματα διαχείρισης αποβλήτων και σε παραβάσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας δεν γίνονται ανεκτές» καταλήγει η ανακοίνωση.

Ανακοίνωση Δήμου Ζηρού

 Ο Δήμος Ζηρού ενημερώθηκε αιφνιδιαστικά για τη μεταφορά και παράνομη απόθεση αποβλήτων από την κατεστραμμένη μονάδα της Κέρκυρας σε ιδιωτικό χώρο πλησίον της Γέφυρας Καλογήρου.

Δηλώνουμε με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο ότι:

Ο Δήμος Ζηρού δεν είχε καμία εμπλοκή ούτε γνώση στη λήψη ή εκτέλεση σχετικών αποφάσεων.

Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση της Ελληνικής Αστυνομίας, η υπόθεση έχει εξιχνιαστεί, έχουν γίνει συλλήψεις και σχηματίστηκε δικογραφία για περιβαλλοντική ρύπανση.

Στον χώρο έχουν πραγματοποιήσει αυτοψία οι υπηρεσίες της Επιθεώρησης Περιβάλλοντος Βορείου Ελλάδος και της Περιφερειακής Ενότητας Πρέβεζας, που είναι οι καθ’ ύλην αρμόδιες για την αξιολόγηση της κατάστασης.

Ωστόσο, το ζήτημα δεν περιορίζεται μόνο στο νομικό σκέλος. Η έντονη δυσοσμία που ήδη καταγράφεται στην περιοχή δημιουργεί εύλογη και σοβαρή ανησυχία στους πολίτες. Καλούμε τις αρμόδιες αρχές να προχωρήσουν άμεσα σε ενέργειες απομάκρυνσης και ασφαλούς διαχείρισης των αποβλήτων, ώστε να μην τεθεί σε κίνδυνο η δημόσια υγεία και το περιβάλλον.

Ο Δήμος Ζηρού απαιτεί απαντήσεις για το πού και από ποιους ελήφθη η απόφαση να μεταφερθούν τα απόβλητα στη Φιλιππιάδα και ποιοι την εκτέλεσαν, σε ελάχιστη απόσταση από τον ποταμό Λούρο, ένα υδάτινο οικοσύστημα ιδιαίτερης περιβαλλοντικής σημασίας. Δηλώνει παράλληλα ότι θα εξετάσει, σε συνεργασία με νομικούς συμβούλους, κάθε δυνατότητα που του παρέχει ο νόμος για την προάσπιση της υγείας και των δικαιωμάτων της τοπικής κοινωνίας.

Σφραγίστηκε ο χώρος, δικογραφία και αναζητήσεις των υπαίτιων- Σάλος με τα καμένα από την Κέρκυρα στη Γέφυρα Καλογήρου

 

«Σφραγίστηκε» με εντολή των αρμόδιων αρχών ο ιδιωτικός χώρος κοντά στην Γέφυρα Καλογήρου όπου μεταφέρθηκαν μεγάλες ποσότητες αποβλήτων από τις καμένες εγκαταστάσεις της επιχείρησης Γογγάκη στην Κέρκυρα, φρουρείται από την ελληνική αστυνομία και παράλληλα εξελίσσεται η σύνταξη δικογραφίας για παραβάσεις της νομοθεσίας περί προστασίας περιβάλλοντος.

Σύμφωνα με επιβεβαιωμένες πληροφορίες του Epiruspost την δικογραφία έχει αναλάβει το Τμήμα Προστασίας Περιβάλλοντος της Ελληνικής Αστυνομίας στην Θεσσαλονίκη ενώ στο πλαίσιο του αυτοφώρου αναζητούνται όλοι οι εμπλεκόμενοι στην υπόθεση, ο αριθμός των οποίων είναι μεγάλος.

Αιφνιδιασμός με ταφή αποβλήτων της μονάδας Γογγάκη στην Γέφυρα Καλογήρου- Αυτοψίες των υπηρεσιών, επί τόπου κλιμάκιο των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος

 

Αντιμέτωπες με ένα τεράστιο πρόβλημα που προκλήθηκε εντελώς αιφνιδιαστικά είναι εδώ και λίγες ώρες οι υπηρεσίες της Πρέβεζας και ο Δήμος Ζηρού.

Σύμφωνα με επιβεβαιωμένες πληροφορίες του Epiruspost, μεγάλες ποσότητες αποβλήτων από τη μονάδα Γογγάκη που κάηκε στην Κέρκυρα, έχουν μεταφερθεί σε ιδιωτικό χώρο κοντά στην Γέφυρα Καλογήρου και ενταφιάστηκαν χωρίς να υπάρχει άδεια από τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες.Αρκετές ημέρες μετά την εκδήλωση της φωτιάς στην μονάδα ο διαχωρισμός των τροφίμων από άλλα υλικά της επιχείρησης είναι πρακτικά αδύνατος και ως εκ τούτου δύσκολα μπορούν να οδηγηθούν σε μονάδα καύσης.

Ανάμεσα στα υλικά αυτά υπάρχουν, σύμφωνα με πηγές, και σημαντικές ποσότητες πλαστικών, ιδιαίτερα ρυπογόνες για το περιβάλλον.

Ο ενταφιασμός υλικών στην περιοχή της Γέφυρας Καλογήρου έγινε μέσα στο Σαββατοκύριακο και από το πρωί έχει σημάνει συναγερμός σε όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες.

Στον χώρο βρίσκεται διευρυμένο κλιμάκιο της Περιφερειακής Ενότητας Πρέβεζας  αποτελούμενο από τις υπηρεσίες Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Κτηνιατρικής  το οποίο θα προχωρήσει σε έκθεση ελέγχου.

Παράλληλα έχει φτάσει στην περιοχή Κλιμάκιο των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος από την Θεσσαλονίκη το οποίο κάνει αυτοψία στον χώρο.

Τις τελευταίες ώρες έχουν μπλοκαριστεί αρκετά φορτηγά που είχαν φτάσει από την Κέρκυρα και ανέμεναν για εναπόθεση των υλικών στο χώρο, χωρίς μέχρι τώρα να είναι γνωστό τι πρόκειται να ακολουθήσει.

Το θέμα είναι εξαιρετικά σοβαρό, με αρκετούς να μιλούν για τον απόλυτο αιφνιδιασμό που έγινε και για μία δύσκολη κατάσταση που πρέπει να την διαχειριστούν.

Αγορά ψιλής κυριότητος και viager: Παλιοί θεσμοί σε νέα συζήτηση

Κ. Θεοδωρίδης

Η πρώτη μου επαφή με αυτόν τον περίεργο  θεσμό της εφ´όρου ζώης προσόδου (viager, προφέρεται βιαζέ), ήταν σε ανύποπτο χρόνο, στη δεκαετία του 90 όταν ακόμα ήμουν φοιτητής. Τότε ο Χαράλαμπος Πρωτοπαπάς (και ουχί Πρωτόπαππας, αυτός είναι άλλος, του ΠΑΣΟΚ), παλιός υπουργός και πρόεδρος του αλήστου μνήμης ΚΟΔΗΣΟ, σε ένα οικογενειακό τραπέζι, μας διηγούταν την ιστορία της γραμματέως του, πίσω στη δεκαετία του 60. 

Η γραμματέας του, κοντεύοντας τα 70, μονήρης και μεγαλοκοπέλα, πούλησε ένα διαμέρισμα της σε έναν μεσόκοπο δικηγόρο για να το κάνει γραφείο. Μόνο που δεν το πούλησε έναντι συγκεκριμένου και οριστικού τιμήματος, αλλά ο δικηγόρος της έδωσε ένα μέρος της αξίας και  ανέλαβε την υποχρέωση να της καταβάλει ένα ποσό εφ´ όρου ζωης. Δυστυχώς, ο αγοραστής δικηγόρος εγκατέλειψε τον μάταιο τούτο κόσμο νωρίτερα από την γραμματέα, η οποία πήγαινε κάθε μήνα ωστόσο, και ελάμβανε το συμπεφωνημένο τίμημα με το οποίο συνεπλήρωνε τη σύνταξη της, από τους απογόνους του. Μέχρι που έφυγε κι αυτή απ’ τη ζωή καμιά δεκαπενταριά χρόνια αργότερα. Θυμάμαι πόσο παραστατικά μας έλεγε ο κύριος Μπάμπης ότι κάθε φορά του έλεγε «ντρέπομαι βρε παιδί μου να πάω, αλλά τι να κάνω;».

Αυτή λοιπόν η διαχείριση και η πώληση υπό όρους της ψιλής κυριότητας και η αντίστοιχη διαχείριση της επικαρπίας στη Γαλλία που είναι πολύ πιο αναπτυγμένος ο θεσμός ονομάζεται viager. Στα Ελληνικά θα το λέγαμε σύμβαση προσόδου επί ζωή ή σύμβαση  προσόδου εφ’ όρου ζωής.

Στην εποχή των μεσιτών του TikTok

Τώρα βέβαια εσχάτως μας παρουσιάστηκαν συμβάσεις αυτές ως νέο φρούτο - σε ένα άρθρο μάλιστα είδαμε ότι αφορούν σε «υψηλή κυριότητα» - γιατί όχι και Υψηλή Πύλη. Όμως από τη μια ζούμε αστερισμό των ειδικών  του TikTok, από την άλλη στην Ελλάδα, ως γνωστόν, είσαι ό,τι δηλώσεις. Ιδίως στον χώρο των ακινήτων, παρατηρούμε μια πληθώρα πρόχειρων απόψεων ατόμων εκτός αγοράς, που συχνά παρουσιάζουν ως «νέα φαινόμενα» θεσμούς με ιστορία αιώνων. Στον αστερισμό των μεσιτών του TikTok και των αυτοανακυρηχθέντων  προέδρων, το viager είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, πλευρών της πραγματικότητας που σχολιάζονται συχνά χωρίς πλήρη γνώση του πλαισίου τους.

Πού και πώς ξεκίνησε το viager;

Πρόκειται για έναν θεσμό ιδιαίτερα διαδεδομένο στη Γαλλία ήδη από τον 17ο αιώνα. Ο αγοραστής αποκτά κατ´ ελάχιστον την ψιλή κυριότητα ενός ακινήτου καταβάλλοντας ένα αρχικό ποσό (bouquet) και στη συνέχεια μια περιοδική καταβολή (rente) στον πωλητή για όσο ζει. Η καταβολή μπορεί να είναι μηνιαία, ετήσια ή με οποιαδήποτε περιοδικότητα συμφωνηθεί. Ουσιαστικά λειτουργεί ως μορφή ιδιωτικής προσόδου ή συμπληρωματικής σύνταξης για τον ηλικιωμένο ιδιοκτήτη.

Υπάρχουν δύο βασικές μορφές:

• Viager occupé – ο πωλητής διατηρεί το δικαίωμα κατοίκησης ή επικαρπίας.
• Viager libre – ο αγοραστής μπορεί να αξιοποιήσει άμεσα το ακίνητο.

Στη Γαλλία το viager είναι τόσο κοινό που υπάρχουν εξειδικευμένα μεσιτικά γραφεία ενώ έχει περάσει και στην τέχνη με βιβλία και ταινίες. Αν και στην Ελλάδα δεν καθιερώθηκε ένας αντιστοίχως τυπικός και πλήρης νομικός θεσμός δια βίου προσόδου (viager), η μεταβίβαση ψιλής κυριότητας με διατήρηση ή όχι επικαρπίας και καταβολές επί ζωή, είναι απολύτως εφικτή βάσει της ελευθερίας των συμβάσεων και αρκετά γνωστή στην πράξη. Μάλιστα, πριν από την κρίση του 2008 ήταν αρκετά διαδεδομένη στην Αθήνα, ιδίως μεταξύ επενδυτών που επιδίωκαν σταδιακή απόκτηση περιουσίας σε τιμές σημαντικά κάτω από τις τότε τρέχουσες.

Θυμάμαι χαρακτηριστικά περίπτωση πελάτη ο οποίος είχε αποκτήσει πολλές ψιλές κυριότητες με μακροπρόθεσμη οπτική. Ωστόσο, η επιβολή του ΕΕΤΗΔΕ (2011) και στη συνέχεια του ΕΝΦΙΑ άλλαξε πλήρως τα δεδομένα. Οι συγκεκριμένοι ιδιοκτήτες ψιλών κυριοτήτων βρέθηκαν να πληρώνουν υπέρογκους φόρους αφού η ψιλή κυριότητα επιβαρύνεται με το συντριπτικό ποσοστό των φόρων ανάλογα με την ηλικία του επικαρπωτή. Καθώς μάλιστα πλήρωναν βαρείς -και όσους δε θυμούνται, αναδρομικούς- φόρους για ακίνητα τα οποία δεν είχαν τη δυνατότητα να εκμεταλλευτούν άμεσα, οι περισσότεροι οδηγήθηκαν σε οικονομική ασφυξία.  Ο συγκεκριμένος πελάτης μάλιστα υπέστη όλους το  κινδύνους που συνδέονται με αυτό το είδος επενδύσεων, τη μακροζωία των πωλητών καθώς έφυγε πριν από κάποιους  επικαρπωτές, αλλά και τα ζητήματα ρευστότητας ιδιαιτέρως σε κλίμα επιβολής νέων φόρων. 

Στην πρωτοφανή  ανακατανομή περιουσιών που έγινε τότε, τη μεγαλύτερη μετά την Γερμανική Κατοχή της δεκαετίας του ‘40, αυτή η κατηγορία ιδιοκτητών υπέστη συντριπτικές απώλειες. Από την άλλη βέβαια, όσοι ηλικιωμένοι είχαν πωλήσει την ψιλή κυριότητα βρέθηκαν θεαματικώς ωφελημένοι σε σχέση με τους συνομήλικους τους που την κράτησαν και επιβαρύνθηκαν έως και δεκαπλάσια με τους βαρείς φόρους ιδιοκτησίας. Η συγκεκριμένη αγορά λοιπόν πέρασε έτσι μια περίοδο ύφεσης, καθώς ο φορολογικός κίνδυνος και τα βάρη επισκίασαν τα οφέλη της επένδυσης.

Σήμερα όμως, με πιο σταθερό φορολογικό περιβάλλον και αυξημένες ανάγκες ρευστότητας για τους ηλικιωμένους, ο θεσμός επανακάμπτει. Παράλληλα, συσχετίζεται συχνά – και όχι άδικα – με σύγχρονες μορφές όπως το rent-to-buy (ενοικιάζω με σκοπό την αγορά), όπου ο αγοραστής καταβάλλει περιοδικά ποσά τα οποία οδηγούν σταδιακά σε πλήρη κυριότητα. Παρά τις διαφορές τους, η φιλοσοφία είναι συγγενής: «συνδυασμός αποκτήσεως  και σταδιακής εξοφλήσεως».

Και η άλλη πλευρά 

Μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση σε μια τηλεοπτική συνέντευξη για το θέμα που μια πολύ συμπαθής νεαρή δημοσιογράφος μου χαρακτήρισε τον θεσμό κάπως μακάβριο. Εκ των υστέρων και διαβάζοντας διάφορα σχετικά άρθρα που ακολούθησαν, είδα ότι οι αρνητικές απόψεις δεν είναι λίγες, μάλιστα μπορώ να πω ότι είναι οι περισσότερες. 

Κι αυτό απλώς μας δείχνει πόσο ίσως παιδικά και με απλοϊκούς όρους σκεφτόμαστε ακόμα στην Ελλαδική κοινωνία. Σοφά έγραψε ο Πλάτων «Έλληνες αεί παίδες». Σκεφτόμαστε σαν να είμαστε και να πρόκειται να παραμείνουμε πάντα παιδιά. Όμως η ζωή έρχεται να το διαψεύσει σκληρά. 

Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλοί ιδιοκτήτες μεγάλης ηλικίας, συχνά χωρίς αμέσους κληρονόμους,  που είναι πλούσιοι σε ακίνητα, αλλά πτωχοί σε μετρητά. Όποιος είναι μέσα στην αγορά, έχει δει ή ακούσει πολλά σε σχέση με ηλικιωμένους, ιδιαιτέρως, αλλά όχι μόνον, όσους δεν έχουν παιδιά. Αγαπητικοί, αρραβωνιάρες, κουμπάροι, αλλοδαπές νύφες, βαφτιστήρια, μακρινά ανίψια και κάθε βαθμού συγγενείς, ακόμα και θρησκευτικές σέχτες  τους τριγυρνάνε με σκοπό την κληρονομιά ή τη μεταβίβαση εν ζωή. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα κατόπιν δεν τους φροντίζει κανείς. Πολύ περισσότερο καθώς οι δυνάμεις και η αντίληψη τους φθίνουν προϊόντος του χρόνου. 

Δεν είναι προτιμότερο ο ίδιος να κάνεις μια συμφωνία και να λαμβάνεις μια πρόσοδο για όσο ζεις; Πολύ περισσότερο αν έχεις μόνο ένα ακίνητο στο οποίο θες να συνεχίσεις να ζεις.  Μια συμφωνία που σου επιτρέπει έχεις εφ´ όρου ζωής ένα μηνιαίο  ποσό που να συμπληρώνει τη σύνταξη σου και να πληρώνει μια αξιοπρεπή διαβίωση. Ή τάχα είναι προτιμότερο να το πουλήσεις στην πλήρη τιμή και να στα φάνε οι επιτήδειοι εν ριπή οφθαλμού όπως δυστυχώς συμβαίνει συχνά; Ασφαλώς και είναι προτιμότερο να έχεις εισόδημα επί ζωή. Προσωπικώς μάλιστα, είναι η λύση που θα επιλέξω όταν και εάν φτάσω σε αυτή την εποχή της ζωής μου. 

Επανέρχομαι στην πραγματικότητα και την αντίθεση της με τις φαντασιακές μας  ιδεολογικές  ή οικονομικές πεποιθήσεις. Η Ελλάς είναι μια χώρα που γηράσκει ταχύτατα, μια χώρα με τεράστιο έλλειμμα προσφοράς κατοικίας στις μεγάλες πόλεις και τις τουριστικές περιοχές και μια χώρα με τεράστια ζητήματα χρηματοδοτήσεως των ακινήτων. Γιατί να μην υπάρχει η δυνατότητα σε μια νέα οικογένεια που νοικιάζει ένα ακίνητο, να αγοράσει σε κλάσμα της τιμής την ψιλή κυριότητα και να αναλάβει να πληρώνει αντί ενοικίου χρήματα σε έναν ηλικιωμένο ιδιοκτήτη βοηθώντας τον να περάσει αξιοπρεπή γεράματα; 

Αντί να ονειρευόμαστε κληρονομιά από αυτή την μακρινή θεία ή τον ηλικιωμένο οικογενειακό γνωστό, όπου μάλιστα κράτος θα φάει ένα μεγάλο μέρος της, γιατί να μη συμφωνήσουμε να συμπληρώνουμε το εισόδημα του όσο ζει; Πολύ περισσότερο που οι κοινωνικές ασφαλίσεις, είτε τις δεις ως πυραμίδα όπως ο Έλον Μασκ, είτε όχι, έχουν δραματικό ζήτημα χρηματοδοτήσεως που θα γίνεται όλο και δραματικότερο καθώς οι γεννήσεις συρρικνώνονται και το προσδόκιμο ζωής αυξάνει. 

Οι συντάξεις αναπόφευκτα θα επαρκούν όλο και λιγότερο για να τα βγάλεις πέρα, οπότε η πρόσοδος εξ ακινήτων θα γίνεται όλο και σημαντικότερη. Και αυτού του είδους οι μεταβιβάσεις κυριότητας με πρόσοδο εφ´ όρου ζωής θα γίνονται όλο και πιο χρήσιμες και κοινές, όπως ακριβώς στη Γαλλία. Είναι ένα χρήσιμο εργαλείο που όσο πάει θα γίνεται και πιο χρήσιμο. 

Αντί επιλόγου 

Το συμπέρασμα είναι απλό: το viager και η διαχείριση ψιλής κυριότητος και επικαρπίας δεν είναι νέες ιδέες, αλλά δοκιμασμένα εργαλεία κοινωνικής και οικονομικής πολιτικής, τα οποία αξίζει να εξετάζονται με σοβαρότητα. Θα γίνονται μάλιστα όλο και πιο δημοφιλή και κοινά καθώς πληθυσμός γηράσκει και μάλιστα με όλο και λιγότερους άμεσους κληρονόμους, η προσφορά ακινήτων παραμένει χαμηλή και συντάξεις χάνουν αγοραστική αξία. Η συζήτηση γύρω από αυτά πρέπει να γίνεται με  ψυχραιμία και τεκμηρίωση, όχι μόνο με εντυπωσιασμό ή άτοπους συναισθηματισμούς.

 

*Ο Κοσμάς Θεοδωρίδης είναι Πρόεδρος της CERA (Confederation of European Real Estate Associations), Αντιπρόεδρος της CEPI (Confederation of European Real Estate Professions) και Γενικός Γραμματέας του Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών Αττικής ΣΜΑΣΑΑ

ΠΑΝΤΑΝΑΣΣΑ ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ