Ο ΝΤΟΡΟΣ ΤΟΥ ΛΑΓΟΥ: ΠΟΙΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΙΧΝΗΛΑΣΙΑ

ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟ ΣΤΟΥΣ ΚΥΝΗΓΟΥΣ ΤΗΣ ΠΑΝΤΑΝΑΣΣΑΣ ΑΡΤΑΣ 

Οι δεινοί λαγοκυνηγοί το ξέρουν καλά: σημείο-κλειδί για ένα πετυχημένο λαγοκυνήγι αποτελεί το λαγόσκυλο. Ο τρόπος ιχνηλασίας, οι οσφρητικές εντυπώσεις, η εμπειρία και γενικά η μέθοδος που ακολουθεί, σε συνδυασμό με ποικίλους περιβαλλοντικούς παράγοντες, καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό το ξεσήκωμα και την κάρπωση του θηράματος. Ας δούμε πώς…

Με το σούρουπο, όταν καταλαγιάσουν οι «θόρυβοι» του περιβάλλοντος και δεν υπάρχει σχεδόν καμιά ενόχληση, ο λαγός αφήνει το γιατάκι του και τρέχει γρήγορα για τροφή, μέχρι το πρωί όπου επιστρέφει σε μια από τις κρυψώνες του για να ξεκουραστεί. Πολλοί λαγοί διαλέγουν την άκρη ενός θαμνότοπου ή δάσους για να κρυφτούν, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Σε πιο ήπιες εποχές γιατακιάζουν στα ανοιχτά μέρη όπου βρίσκουν μπόλικη τροφή, δίπλα σε μια πέτρα, μέσα στο ψηλό χορτάρι, ακόμα και κάτω από ένα αγκαθάκι. Οι περιοχές βόσκησης μπορεί να είναι κοντά στο γιατάκι και το ζώο να αρχίσει να τρέφεται σχεδόν αμέσως από τη στιγμή που θα το εγκαταλείψει. Συνήθως, όμως, οι περιοχές αυτές δεν συμπίπτουν και ο λαγός, για να βρει κατάλληλη τροφή, χρειάζεται να διανύσει αποστάσεις που συχνά ξεπερνούν το χιλιόμετρο. Αν και θεωρείται μοναχικό ζώο, προτιμά να βόσκει με άλλα άτομα. Κι αυτό γιατί είναι ευκολότερο να εντοπιστεί κάποιος κίνδυνος από πολλά ζευγάρια μάτια κι αφτιά, παρά από ένα. Επίσης, έχει παρατηρηθεί ότι όταν τρέφονται σε μια περιοχή περισσότεροι από ένας λαγοί, σπαταλούν λιγότερο χρόνο στο να προσέχουν για επερχόμενους κινδύνους κι έτσι τρέφονται για περισσότερη ώρα, αξιοποιώντας καλύτερα τη διαθέσιμη τροφή.
Η περιοχή στην οποία κινείται ένας λαγός μπορεί να φτάσει στα 1000 στρέμματα και παραπάνω. Η προτίμησή του σε ανοίγματα του δάσους, σε θαμνότοπους και φυσικούς φράχτες εξαρτάται από την κλίση του εδάφους, την ποιότητα και ποσότητα της πυκνής φυσικής βλάστησης, τη δυνατότητα που δίνεται στο ζώο να διαφύγει από τους διώκτες του και τη δυνατότητα να εκμεταλλευτεί αποτελεσματικά τα διαθέσιμα τροφής με τον ελάχιστο δυνατό κίνδυνο.
Η μυρωδιά που αφήνει ο λαγός στο έδαφος, για το σκύλο είναι μια «οσφρητική εντύπωση», η οποία είναι διαφορετική σε κάθε είδος εδάφους που περπάτησε ο λαγός το βράδυ. Οι «οσφρητικές εντυπώσεις», (ή ντορός), εκτός απ’ το έδαφος, επηρεάζονται θετικά ή αρνητικά και απ’ τις καιρικές και ατμοσφαιρικές συνθήκες της περιοχής και φυσικά απ’ το πέρασμα της ώρας. Δηλαδή, άλλη «μυρωδιά» έχουμε το πρωί, άλλη το μεσημέρι και άλλη το απόγευμα. Πολλές «οσφρητικές εντυπώσεις» μπορούν να γίνουν σε μια βραδιά βοσκής, όπως σε καθαρό ή βρόμικο λιβάδι, σε ανακατεμένο χορτάρι, σε χώμα λασπωμένο ή στεγνό, σε πετρώδες έδαφος, σε βράχο. Ακόμα, το δαγκωμένο χορτάρι, το σπασμένο κλαδάκι, τα κόπρανα, οι τρίχες και οποιαδήποτε άλλη εντύπωση που δείχνει ότι πέρασε ο λαγός. Οι εντυπώσεις αυτές καταγράφονται στο μυαλό του σκύλου με μια πρωτόγονη μορφή σκέψης και δημιουργούν μια βάση δεδομένων οσφρητικών εντυπώσεων σε μεγάλη ποσότητα και ποικιλία όσο ο σκύλος μεγαλώνει.
Έτσι λέμε πως ένας σκύλος είναι έμπειρος στο λαγό όταν έχει καταγράψει όλη την ποικιλία των «οσφρητικών εντυπώσεων» που αφήνει ο λαγός στο πέρασμά του και είναι αυτές η αιτία που βρίσκει το λαγό γρήγορα και αλάνθαστα κι όχι η μυρωδιά μόνο. Είναι φανερό, λοιπόν, πως ένας ιχνηλάτης για να καταγράψει στο μυαλό του όλη την ποικιλία των οσφρητικών εντυπώσεων, χρειάζεται πολύ χρόνο μέχρι να τις συναντήσει κάτω από τις διαφορετικές εδαφικές, καιρικές και ατμοσφαιρικές συνθήκες και εξαρτάται απ’ τη συχνότητα των κυνηγετικών και εκπαιδευτικών εξόδων, όταν φυσικά μιλάμε για νέο σε ηλικία σκύλο. Προσωπικά θεωρώ ότι ο αρχάριος ιχνηλάτης θα γίνει πολύ καλός σε ηλικία 3-4 ετών εφ’ όσον, βέβαια, του δοθεί η δυνατότητα να κυνηγήσει με όλες τις συνθήκες που είπαμε παραπάνω. Πρέπει δηλαδή να κυνηγήσει σε διαφορετικά εδάφη, διαφορετικές ώρες, όπως πρωί, μεσημέρι, απόγευμα και να συναντήσει διαφορετικές κλιματικές και ατμοσφαιρικές συνθήκες κάθε φορά, αποκτώντας έτσι την εμπειρία των «οσφρητικών εντυπώσεων».
Μετά τις παραπάνω επισημάνσεις, το τελικό συμπέρασμα είναι ότι, ιδιαίτερα για το λαγό, χρειαζόμαστε έναν ιχνηλάτη με μεγάλες ικανότητες οσφρητικές, σωματικές, ψυχικές και πνευματικές, για να μπορεί στις αρνητικές συνθήκες να εντοπίσει και την ελάχιστη μυρωδιά, όσο το δυνατόν εύκολα και σίγουρα, πράγμα που δεν θα καταφέρει ποτέ ένας σκύλος με μέτρια προσόντα.
• Εμείς οι ίδιοι και οι γνώσεις μας οι κυνηγετικές και κυνολογικές.
• Η ηλικία και η εμπειρία του σκύλου.
• Η μεθοδική και ολοκληρωμένη εκπαίδευση.
• Η συχνότητα των κυνηγετικών εξόδων.
• Η ράτσα και η γενεαλογία του ιχνηλάτη.
• Η άριστη υγεία του σκύλου.
• Και φυσικά οι παράγοντες εδάφους, καιρού, ατμόσφαιρας.
• Επίσης η μυστηριακή συμπεριφορά και εξυπνάδα του λαγού.
• Θετική ιχνηλασία στο αρχικό στάδιο.
• Σίγουρο πλησίασμα στο γιατάκι.
• Ξεσήκωμα του λαγού.
• Σταθερή καταδίωξη.

Τεχνικές προστασίας

Οι τεχνικές που έχει αναπτύξει ο λαγός για να αποφεύγει τους εχθρούς του, είναι πραγματικά αξιοζήλευτες και προμελετημένες με μια «λογική» πολύ έξυπνη. Αποφεύγει τους εχθρούς του μπερδεύοντας τα ίχνη του. Ποτέ δεν φτάνει στο μέρος που πρόκειται να «γιατακιάσει» χωρίς να κάνει πισωγυρίσματα για να παραπλανήσει τους διώκτες του, είτε αρπακτικά, είτε ιχνηλάτες. Παρατηρήσεις έδειξαν ότι τις περισσότερες φορές κατευθύνεται σε συγκεκριμένους διαδρόμους ή μονοπάτια όπου μπορεί να αναπτύξει μεγάλη ταχύτητα και που τα γνωρίζει πολύ καλά, ώστε να έχει μεγάλη πιθανότητα να διαφύγει. Ποτέ, απ’ ότι φαίνεται, δεν αφήνει τη διαφυγή του στην τύχη, αναζητώντας εκείνη την ώρα διεξόδους. Η επιλογή της κρυψώνας γίνεται με πρωταρχικό σκοπό τον εύκολο εντοπισμό του εχθρού είτε οπτικά, είτε ακουστικά και την ασφαλή διαφυγή σε ενδεχόμενο κίνδυνο.

Καταγραφή του «ντορού»

Οσφρητικές εντυπώσεις στον ιχνηλάτη

Υπάρχουν βέβαια και μεγάλης ηλικίας ιχνηλάτες, οι οποίοι κυνηγούν μόνο σε μια συγκεκριμένη περιοχή όλη τους τη ζωή και είναι άριστοι στο λαγό. Όταν όμως αυτοί οι σκύλοι αλλάξουν περιοχή, με διαφορετικές εδαφικές, καιρικές και ατμοσφαιρικές συνθήκες που δεν έχουν συναντήσει, τότε έχουν πρόβλημα ιχνηλασίας γενικώς.

Ο ιδανικός ιχνηλάτης

Αν αναλογιστούμε τι έχει να αντιμετωπίσει ένα λαγόσκυλο σε μια κυνηγετική μέρα, η οποία στις περισσότερες των περιπτώσεων δεν είναι η καλύτερη από άποψη μετεωρολογική γενικώς, τότε θα πρέπει να είμαστε πιο προσεκτικοί στις κρίσεις των σκύλων μας.

Δεκάδες παράγοντες παίζουν ρόλο:

Οι απαιτήσεις στο κυνήγι του λαγού μπορούν να τεθούν επιγραμματικά παρακάτω: