Γενναία μείωση χρέους και δημοκρατική αναγέννηση

Του Βαγγέλη Παπαχρήστου

Βουλευτής Ν. Πρέβεζας - Ανεξάρτητος

Η χώρα μας μοιάζει με καράβι χωρίς πηδάλιο σε θαλασσοταραχή και οι κυβερνώντες, αντί να ασχολούνται, με την αποκατάστασή του και τη χάραξη νέας πορείας, ασχολούνται με το ποιος θα χειρίζεται το σπασμένο πηδάλιο.

Μόνο ο εξοργιστικός πολιτικός αυτισμός των κυβερνώντων εμποδίζει την κατανόηση τού ότι η συνέχιση της πολιτικής που έχουν επιλέξει όχι μόνο δεν βγάζει την χώρα από την κρίση, αλλά είναι παράγοντας επιδείνωσής της και οδηγεί την αποδιοργάνωση του παραγωγικού και κοινωνικού ιστού της χώρας.

Η πολιτική της ταυτόχρονης δημοσιονομικής προσαρμογής και της εσωτερικής υποτίμησης οδηγεί την οικονομία σε μια παρατεταμένη, ανατροφοδοτούμενη υφεσιακή διαδικασία. Η πολιτική αυτή όχι μόνο ως προς την κατεύθυνση αλλά και ως προς τον τρόπο με τον οποίο εφαρμόζεται - καλλιέργεια φόβου και οριζόντια μέτρα - δημιουργεί τις προϋποθέσεις για ένα νέο πιο επικίνδυνο φαύλο κύκλο, αυτόν του «αποπληθωρισμού των χρεών»και ταυτόχρονα παραλύει τις δυνάμεις που μπορούν να ανασυγκροτήσουν τον τόπο.

Η χώρα μας μοιάζει με καράβι χωρίς πηδάλιο σε θαλασσοταραχή και οι κυβερνώντες, αντί να ασχολούνται, με την αποκατάστασή του και τη χάραξη νέας πορείας, ασχολούνται με το ποιος θα χειρίζεται το σπασμένο πηδάλιο.

• Δεν βγαίνουν τα νούμερα.

• Το ζήτημα είναι να βγούμε από τις ράγες του μονόδρομου, να σκεφτούμε διαφορετικά, να σπάσουμε τους φαύλους κύκλους, που στη δίνη τους ρουφούν τις υγιείς, δημιουργικές δυνάμεις.

Το ζήτημα δεν είναι να συνεχίσουμε στη λογική του μονόδρομου όπου έχουμε μπει, μήπως και δούμε «φως στην άκρη του τούνελ». Φως στο τούνελ βλέπουμε αλλά είναι του τρένου που έρχεται κατά πάνω μας. Το ζήτημα είναι να βγούμε από τις ράγες του μονόδρομου, να σκεφτούμε διαφορετικά, να σπάσουμε τους φαύλους κύκλους, που στη δίνη τους ρουφούν τις υγιείς, δημιουργικές δυνάμεις.

Ο δείκτης της ασθένειας της οικονομίας δεν είναι καθαυτό το δημόσιο χρέος, αλλά το μεγάλο εξωτερικό χρέος, δημόσιο ή ιδιωτικό, που τροφοδοτείται από ένα μεγάλο, τεράστιο για συνθήκες κρίσης, άνοιγμα του ισοζυγίου πληρωμών. Άνοιγμα που αφορά όχι μόνο το εμπορικό ισοζύγιο, αλλά και το ισοζύγιο εισοδημάτων, λόγω της επαχθούς εξυπηρέτησης του μεγάλου εξωτερικού χρέους.

Χωρίς τη μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου πληρωμών είναι αδύνατη και η επιτυχία οποιασδήποτε πολιτικής δημοσιονομικής εξυγίανσης. Υπάρχει μια απλή ταυτότητα: το έλλειμμα του δημόσιου τομέα συν το έλλειμμα του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας ισούται με το έλλειμμα του ισοζυγίου πληρωμών. Άρα η μείωση του ελλείμματος του δημόσιου τομέα χωρίς τη μείωση του ισοζυγίου πληρωμών θα σήμαινε την αύξηση του ελλείμματος του ιδιωτικού τομέα, δηλαδή οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά να αυξήσουν τις επενδύσεις τους πολύ πιο πάνω από την αποταμίευσή τους, και όλα αυτά σε συνθήκες κρίσης, πιστωτικής στενότητας και πολιτικών εσωτερικής υποτίμησης. Δεν βγαίνουν τα νούμερα.

 Όλοι γνωρίζουν ότι το προτεινόμενο «κούρεμα» δεν    επαρκεί και θα χρειαστεί μελλοντικά νέο.

Μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου πληρωμών δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς τη μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων, δηλαδή τη μείωση του κόστους εξυπηρέτησης του εξωτερικού χρέους σε επίπεδα που να μην είναι ανασχετικά της ανάπτυξης της χώρας. Αυτό δεν μπορεί να γίνει παρά μόνο με μια γενναία απομείωση του συνολικού δημόσιου χρέους που να αφορά όχι μόνο τους ιδιώτες αλλά και τους επίσημους κατόχους του χρέους. Όλοι γνωρίζουν ότι το προτεινόμενο «κούρεμα» δεν επαρκεί και θα χρειαστεί μελλοντικά νέο.

Η άλλη πλευρά της μείωσης του ελλείμματος του ισοζυγίου πληρωμών αφορά το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου. Εδώ η συνταγή που μας προτείνουν είναι αυτή της εσωτερικής υποτίμησης, που ουσιαστικά είναι συνταγή μείωσης των εισοδημάτων και η οποία οδηγεί σε μεγαλύτερη ύφεση και σε υπονόμευση του στόχου της δημοσιονομικής εξυγίανσης. Οι προτεινόμενες πολιτικές είναι οριζόντιες πολιτικές που όχι μόνο δεν αντιμετωπίζουν τα ειδικά προβλήματα της χώρας, αλλά και εμποδίζουν να σκεφτούμε δημιουργικά.

Έτσι, για παράδειγμα, όταν δεν έχεις τη δυνατότητα για συναλλαγματική υποτίμηση, δεν σημαίνει ότι ο μόνος δρόμος είναι η εσωτερική υποτίμηση, αλλά μπορείς να χρησιμοποιήσεις τη φορολογία για να πετύχεις ένα λειτουργικό ισοδύναμο της υποτίμησης, δηλαδή να ακριβύνεις τις εισαγωγές και να ελαφρύνεις το κόστος των εξαγώγιμων προϊόντων. Εδώ υπάρχουν τριών ειδών μέτρα: αυτά που επιτρέπονται από την Ε.Ε., αυτά που κινούνται στην «γκρίζα» ζώνη και αυτά που θα χρειαστεί να τα διαπραγματευτείς με την Ε.Ε.

Απαιτείται δημοκρατική αναγέννηση της χώρας, που θα κινητοποιήσει τις δημιουργικές της δυνάμεις  ενάντια στον παρασιτισμό και τη διαπλοκή που στραγγαλίζουν το μέλλον της.

Πολλοί μιλάνε για τόνωση της εξωστρέφειας στην ανάπτυξη, χωρίς να κατανοούν το βασικό πρόβλημα. Η Ελλάδα είναι χώρα που σε ολόκληρη τη μεταπολεμική περίοδο είχε συνεχή εισροή πόρων από το εξωτερικό. Αυτό αποκρυσταλλώθηκε σε μια παραγωγική δομή που γεννάει ελλείμματα του εμπορικού ισοζυγίου, με τον τομέα των μη διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών να είναι συστηματικά πιο κερδοφόρος από τον τομέα των διεθνώς εμπορεύσιμων.

Αυτή η δομή δεν σπάει με οριζόντιες αλλά με κλαδικές και περιφερειακές πολιτικές. Γι’ αυτό η χώρα πρέπει να εξειδικευθεί στον διεθνή καταμερισμό και να επιλέξει κλάδους που να μπορεί να τους προσανατολίσει εξωστρεφώς. Κλάδους που θα στηρίζονται κυρίως στη διαρθρωτική ανταγωνιστικότητα, και όχι στην ανταγωνιστικότητα της τιμής, όρος για τη διατήρηση του υψηλού βιοτικού επιπέδου που έχει επιτύχει. Γι’ αυτό θα χρειαστεί να βάλει τα τρία αναπτυξιακά εργαλεία, το κράτος, το τραπεζικό σύστημα και την αγορά – που και τα τρία στη χώρα μας είναι προβληματικά και χρειάζονται αναμόρφωση στη υποστήριξη αυτών των επιλογών.

Αυτό απαιτεί όχι την αυταρχική επιβολή ξένων εντολών, αλλά τη δημοκρατική αναγέννηση της χώρας, που θα κινητοποιήσει τις δημιουργικές της δυνάμεις και ενάντια στον παρασιτισμό και τη διαπλοκή που στραγγαλίζουν το μέλλον της.

Εφημερίδα «Ο κόσμος του επενδυτή» 23-12-2011